ریل راهنمای آسانسور چیست؟

ریل راهنمای آسانسور قطعه فلزی است که وظیفه هدایت کابین و کادر وزنه در حرکت عمودی به سمت بالا و پایین را برعهده دارد. ریل راهنما از قطعات اصلی آسانسور محسوب می شود که در اولین مرحله نصب آسانسور ( مرحله نصب درب طبقات و ریل ) مورد استفاده قرار می گیرد و در کیفیت حرکت کابین، جلوگیری از لرزش و حرکات افقی کابین تاثیر بسزایی دارد. لذا مشتریان گرامی برای انتخاب و خرید آن باید دقت کافی به عمل آورند.

جدول مشخصات فنی و ابعاد ریل راهنمای آسانسور

انواع ریل راهنمای آسانسور بر اساس اندازه شامل گروه های زیر می باشد.

تعداد ریل راهنمای مورد نیاز برای نصب یک آسانسور

طول هر شاخه ریل آسانسور 5 متر می باشد. با توجه به اینکه ریل ها باید در دو طرف چاه آسانسور قرار گیرد، تعداد ریل را می توانید از رابطه زیر بدست آورید.

تعداد ریل = 5/(ارتفاع چاه + اورهد + پیت)*2

انتخاب ریل راهنمای انواع آسانسورهای کششی گیربکس ، گیرلس و هیدرولیک

آسانسورهای کششی گیربکس و گیرلس دارای دو نوع ریل برای کابین و کادر وزنه می باشند. علاوه بر کیفیت که موضوع اصلی در انتخاب می باشد، انتخاب ریل راهنمای آسانسور باید بر اساس ظرفیت ( تعداد نفرات )، سرعت و تعداد طبقات آسانسور صورت گیرد. در حالت معمول و حرکت عادی کابین و کادر وزنه، نیروی قابل ملاحظه ای به ریل های آسانسور وارد نمی شود اما در هنگام پاراشوت فشار زیادی به ریل ‌ها در جهت خمش و پیچش به آنها وارد می گردد. لذا ریل هدایت آسانسور باید مناسب با سیستم آسانسور انتخاب گردد تا در زمان پاراشوت مقاومت کافی داشته باشد. در آسانسورهای کششی معمولی تا ظرفیت حداکثر هشت نفره و ارتفاع هشت طبقه، معمولاً از ریل T5 برای کادر وزنه و از ریل T9 برای کابین استفاده می شود.

ظرفیت و کاربرد ریل اسانسور T5 و  T9

ریل اسانسور از جنس فولاد در شاخه های ۵ متری با ضخامت ۵ میلی‌متر و سطح مقطع T شکل عرضه می گردد. وزن یک جفت ریل T5 – T9 ( T50 – T70  )  برابر با 60 کیلو گرم است. ریل های آسانسور با اندازه های تی 5 – تی 9 یا تی 70 – تی 50 در نصب اسانسورهای گیربکس و برخی آسانسورهای گیرلس به شرح زیر کاربرد دارد:

موارد استفاده از ریل راهنمای T5 آسانسور:

• طول مسیر حرکت کمتر از 30 متر برای حرکت قاب وزنه
• تا 8 توقف و ظرفیت کمتر از 8 نفر برای حرکت قاب وزنه
• طول مسیر حرکت بیشتر از 30 متر با سرعت 1 متر بر ثانیه و حداکثر ظرفیت 6 نفر برای حرکت قاب وزنه

موارد استفاده از ریل راهنمای T9 آسانسور:

• طول مسیر حرکت کمتر از 30 متر برای حرکت کابین
• تا 8 توقف و ظرفیت کمتر از 8 نفر برای حرکت کابین
• طول مسیر حرکت 30 تا 50 متر برای حرکت قاب وزنه
• ظرفیت بین 8 تا 12 نفر و سرعت حرکت کمتر از 1.6 متر بر ثانیه برای حرکت قاب وزنه
• ظرفیت حداکثر 8 نفر ، سرعت بیشتر از 1 متر بر ثانیه ، ارتفاع بیش از 30 متر برای حرکت قاب وزنه

برای ظرفیت، ارتفاع و سرعت بیشتر لازم است که از ریلهای بزرگتر با مقاومت بیشتر استفاده کرد.

• ارتفاع چاه آسانسور بین 30 تا 50 متر ، حداکثر ظرفیت 12 نفر ، حداکثر سرعت 1.6 متر برثانیه: استفاده از ریل راهنمای T16 برای حرکت کابین
• ارتفاع چاه آسانسور بیشتر از 50 متر ، ظرفیت بیشتر از 12 نفر ، سرعت بیشتر از 1.6 متر برثانیه: استفاده از ریل راهنمای T125 برای حرکت کابین

در نصب ریل راهنمای آسانسورهای هیدرولیکی، با توجه به اینکه کادر وزنه وجود ندارد، فقط ریل کابین مورد استفاده قرار می گیرد. ریل راهنمای کابین آسانسورهای هیدرولیکی معمولاً از نوع ریل راهنمای تی – 16 بوده اما برای پروژه هایی با ظرفیت و ارتفاع کم، با انجام محاسبات و رعایت ایمنی، ریل T9 نیز قابل استفاده است.

استاندارد و فرایند تولید ریل راهنمای آسانسور

استاندارد بین المللی ریل هدایت آسانسور، استاندارد ISO7465 می باشد که تولیدکنندگان ملزم به رعایت آن می باشند. با توجه به بند ۵ استاندارد، ریل های آسانسور با مقطع T شکل باید دارای مقاومت فولادی ۳۷۰ تا۵۲۰ نیوتن بر میلی متر مربع باشند.

روش تولید ریل های آسانسور بر قیمت انها تاثیر مستقیم دارد، زیرا روش های تولید نورد گرم و سرد ریل ها ( کشش گرم و کشش سرد ) و استفاده از روش ماشین کاری کیفیت آنها را نسبت به یکدیگر کاملا متفاوت می کند. در واقع این تقسیم بندی بر اساس دمای مواد در زمان تغییر شکل در فرایند نورد است. شکل دهی شمش فولاد به صورت ریل و کاهش ضخامت آن در فرایند نورد سرد حداکثر در دمای 200 درجه سانتی گراد با فشار زیاد در مدت زمان طولانی صورت می گیرد. این در حالی است که در نورد گرم دمای مواد بیش از 800 تا 1100 درجه سانتی گراد است. در کشش گرم برای تغییر شکل شمش فولادی، شمش های فولاد از چند مجموعه غلتک در حال چرخش عبور کرده و سطح مقطع آنها به صورت متوالی کاهش می یابد تا در نهایت به شکل مورد نظر تبدیل شود. ریل هایی که به روش کشش سرد تولید می شوند دارای کیفیت، استحکام و صافی سطح بسیار بالاتری هستند.

کیفیت و ویژگی های ریل آسانسور اصلی

ریل آسانسور اصلی از جنس فولاد، دارای سطح صاف و صیقلی، مقاومت بالا در برابر ضربه، بارها و نیروهای وارده است. تیغه و جان ریل اصلی استحکام بسیار بالایی دارد و وجود خمیدگی و پیچش در آن حتی در زمان حمل و نقل بسیار نادر است.

انتخاب ریل راهنمای آسانسور با کیفیت

در انتخاب ریل آسانسور باید مواردی چون ظرفیت، ارتفاع و سرعت آسانسور مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر این، در خرید ریل اسانسور باید دقت داشت که سطح ریل صاف و ماشین کاری شده باشد و همچنین ریل کوچکترین خمیدگی یا پیچ خوردگی نداشته باشند. از طرفی، ریل اسانسور باید مقاومت بالایی در تحمل ضربه، نیروهای ناشی از عملکرد ترمز ایمنی و بارهای نامتعادل داخل کابین آسانسور و انحراف داشته باشد. علاوه بر این، در دو سر ریل های متوالی که به یکدیگر بسته می شوند یک زبانه و یک شیار ( نری و مادگی ) وجود دارد که باید بصورت کامل و سالم به یکدیگر متصل و جفت شوند.

تشخیص ریل راهنمای اسانسور اصلی

ریل‌ راهنمای اصلی آسانسور نسبت به نمونه های فیک و تقلبی که با نورد گرم تولید می‌شوند، دارای ضخامت بیشتر، وزن بیشتر و سطح صیقلی و صاف تری است. ریل اصلی آسانسور دارای سطح صاف، یک دست، براق، بدون برجستگی و فرو رفتگی است و به هیج عنوان حتی در زمان حمل و نقل تاب بر نمی دارد. معضل دیگری که در ریل های تقلبی وجود دارد این است که سایزهای درج شده روی آنها استاندارد نیست و نر و مادگی دو سر ریل ها کاملاً بهم جفت نمی شود. در ریل راهنمای سرد اصل، اندازه درج شده روی محصول دقیقا مطابق با استاندارد است. به عنوان مثال ضخامت ریل تی-5 دقیقا 5 میلی متر است.

بهترین ریل های آسانسور

ریل های آسانسور زیادی در بازار وجود دارد اما عمده ریل هایی که در صنعت کاربرد دارد و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است، عبارتند از:

• ریل مونته فرو ایتالیایی
• ریل مارازی ایتالیایی
• ریل ساورا اسپانیایی
• ریل ساورا چینی
• ریل مونته فرو چینی
• ریل موفیل چینی
• ریل چلیک ترکی
• ریل ترکلی

متعلقات ریل آسانسور چیست؟

لوازم ریل شامل پشت بند ، براکت ، لقمه ، پیچ و مهره نمره ۱۲ ، ۱۰ و ۸ می باشد.

پشت بند ریل آسانسور قطعه ای فلزی به شکل مستطیل است که به محل اتصالات ریل های راهنما بسته می شود. ریل های آسانسور دارای پشت بند فابریک هستند. نصابان عزیز باید سعی کنند برای نصب ریل و تکه ریل های آسانسور از پشت بند فابریک خود ریل استفاده کنند چرا که مزیت پشت بند فابریک این است که بدون هیچ گونه لرزش و لقی بر روی ریل ها بسته شده و به ریل ها فیت می شود.

نصب ریل راهنمای آسانسور

آسانسور وظیفه کنترل حرکت کابین و کادر وزنه در راستای عمودی را برعهده دارد و از لرزش و حرکات افقی آنها جلوگیری می کند. نصب نادرست ریل راهنمای آسانسور موجب عملکرد نامطلوب آسانسور می شود و باعث ایجاد نوسانات و لرزش کابین و حرکات افقی آن می گردد. همچنین، نصب نامناسب و غیر اصولی ریل موجب بروز مقاومت اصطکاکی در آن خواهد شد. لذا، نصب ریل آسانسور حتماً باید به دست شرکت های نصب و راه اندازی و توسط افراد ماهر صورت گیرد.

هرچه ارتفاع و سرعت آسانسور بیشتر شود، نصب ریل راهنما باید با دقت بیشتری صورت گیرد زیرا در سرعت های بیشتر آسانسور، خطاهای نصب ریل محسوس تر خواهد بود. اگر در نصب ریل راهنمای آسانسور بیش از ۱ میلی متر خطا وجود داشته باشد، حرکت آسانسور دارای کیفیت مطلوب نخواهد بود.

روند کلی ریل کشی چاه آسانسور به این صورت است که ابتدا باید چاه آسانسور شاقول شده و اندازه دقیق آن مطابق با نقشه مشخص گردد. اتصال دو ریل متوالی توسط پشت بند صورت می گیرد. هر پشت بند ریل دارای 8 حفره برای بسته شدن پیچ ها می باشد که به هر کدام از دو ریل متوالی 4 پیچ بسته می شود. ریل ‌ها در محل اتصال به یکدیگر باید کاملاً در یک‌ راستا قرار بگیرند. ریل های آسانسور از سوی دیگر از طریق براکت به آهن کشی یا دیوار برشی متصل می شوند. اتصال ریل‌ ها و براکت های آسانسور از طریق جوشکاری ممنوع می باشد و ریل ها باید به گونه ای به براکت‌ ها بسته شوند که اگر ساختمان طی گذشت زمان دچار نشست شد، فاصله ایجاد شده قابل جبران باشد. تنظیم فاصله براکت ها موضوع دیگری است که بسیار حائز اهمیت می باشد. به طوری که براکت های ریل آسانسور نباید بر روی پشت بند بسته شود و باید با فاصله از آن قرار گیرد. بجز دو براکت پایین و بالا، باید براکت های تمام ریل ها در راستای عمودی دارای فاصله یکسان باشند. اگر فاصله براکت ها توسط طراح به درستی مشخص نشده باشد، ریل راهنما زمان پاراشوت دچار خمش و پیچش می گردد.